نقش نهاد بروکراتیک آموزش مدرسه‌ایِ عصر رضاشاه در مشروعیت یابی ساختار میدان تئاتر نوین ایران

نویسندگان

  • بهروز محمودی بختیاری دانشیار گروه هنرهای نمایشی، دانشکدۀ هنرهای نمایشی و موسیقی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
  • سعید اسدی دانش ‏آموختۀ دکتری تئاتر، دانشکدۀ هنرهای نمایشی و موسیقی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
  • فریندخت زاهدی دانشیار گروه هنرهای نمایشی، دانشکدۀ هنرهای نمایشی و موسیقی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
چکیده مقاله:

یکی از مهم‏ترین تاکتیک‏های حکومت رضاشاه، در سامان‏دهی فرهنگی، ایجاد نهاد رسمی و بوروکراتیک راهبری تولیدات هنری و نظارت بر آن بود. این نهاد‏ـ در ادامة راهبرد تکوین جامعۀ نوسازی‏شده بر پایة ناسیونالیسم مدرنیستی مطلقه و اقتدارگرایی مرکزگرایانه‏ـ بر دو رکن ارتش و بوروکراسی استوار بود. میدان تازه‏تأسیس و رو به مشروعیت تئاتر نوین ایران نیز تحت نظارت این نهاد قرار گرفت؛ یکی از نشانه‏های مهم این امر سامان‏دهی آموزش مدرسه‏ای تئاتر برای پرورش هنرمندان در راستای سیاست فرهنگی سازمان پرورش افکار بود. در این مطالعه، ضمن بررسی زمینه‏های شکل‏گیری سیاست فرهنگی عصر یادشده، فرایند ایجاد آموزش مدرسه‏ای تئاتر و چگونگی اکتساب سرمایة تحصیلی برای افزایش سرمایة فرهنگی کنشگران تئاتر بررسی می‏شود. از نتایج این امر می‏توان کوشش حاکمیت برای کنترل نیروهای مرکزگریزی را برشمرد که در دنیای هنر تئاتر گرد می‏آمدند و حاشیۀ مقاومی را در برابر مرکزیت خودکامه شکل می‏دادند. نکتة دیگر، پرورش نسل تازه‏ای از کنشگران تئاتری است که، نسبت به پیشروان قدیم میدان تئاتر، حائز منش متفاوتی بودند و تئاتر را به سوی خصلت‏های زیبایی‏شناختی پیش می‏بردند. همچنین، تغییر در میزان و نوع سرمایة فرهنگی موجب پرورش کنشگرانی شد که از کنش عمدتاً سیاسی به کنش عمدتاً زیباشناختی در تولید آثار خود سوق یافتند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

نقش آلمانی‌ها در تأسیس راه‌آهن در ایران عصر رضاشاه

هدف: مرور تلاش دولت آلمان در ساخت راه‌آهن در ایران عصر قاجار و نقش شرکت‌های آلمانی در ساختن راه‌آهن سراسری ایران در دورۀ رضاشاه و تأمین ملزومات آن. روش/رویکرد پژوهش: داده‌ها از اسناد آرشیوی ایران، منابع کتابخانه‌ای فارسی، انگلیسی، آلمانی و دانمارکی استخراج شده است. یافته‌ها و نتیجه‌گیری: باوجود سربرآوردن آلمان‌ها در سپهر سیاست ایران در نیمۀ د...

متن کامل

تحلیل چگونگی شکل گیری میدان تئاتر نوین عصر مشروطه ایران ( با تکیه بر وضعیت تئاتر کشور بین سال های 1280 تا 1300 شمسی بر اساس آراء پیر بوردیو)

چگونگی شکلگیری و ساختار یافتن میدان تئاتر نوین عصر مشروطۀ ایران، قطبهای تئاتری این دوره و تکوین زیر میدانهای آن، زمینۀ مورد بحث این پژوهش میباشد. تئاتر نوین ایران کمی پیش از آغاز مشروطیت بین سالهای 1280 تا 1300 به مثابۀ یک میدان شکل پیدا کرد. این فرایند حاصل تغییر در نظام سرمایه و عادتوارههای کنشگران آن بود که با ایجاد بدعت در سبکها و فرمهای متداول نمایش این دوره، خواهان استفاده از تئاتر نوین ب...

متن کامل

واکنش اهالی کردستان به گسترش آموزش نوین در دوره رضاشاه

جایگاه و ظرفیت بالای نهاد آموزش رسمی در پروژه‌ی ملّت‌سازی باعث شد تا در دوران رضاشاه، دولت نگاه ویژه‌ای به توسعه‌ی معارف داشته باشد، از آنجا که یکی از رسالتهای اصلی این نهاد تقویت و گسترش زبان فارسی به عنوان یکی از ارکان اساسی ملّی‌گرایی و تحکیم وحدت ملّی بود، گسترش و تأسیس مؤسسات معارفی در مناطق عشایری و قوم‌نشین اهمیّت دو چندانی داشت. هدف این پژوهش آگاهی از چرایی و چگونگی واکنش اهالی کردستان نسبت...

متن کامل

روند آموزش زنان از آغاز نوگرایی تا پایان عصر رضاشاه

روند آموزش مدرن زنان مسیری پرپیچ و خم، طولانی و با دشواری ها و مبارزه هایفراوان بود . ا ز آنجایی که ورود هر کالا یا پدیده نوین غربی به کشور با موانعی روبرو بود ومخالفان و موافقانی داشت، نیروهای پیشرو برای کاهش شکاف بین فضای سنتی و مدرن وجلوگیری از مقاومت های ذهنی مقابله با پدیده های نو، راهکارهایی به کار می بستند که درقالب شکل و محتوا بازتاب می یافت . آموزش زنان در سه موج تحول پیش از مشروطه ازا...

متن کامل

بررسی تحول و توسعه آموزش عالی در ایران عصر رضاشاه

تأسیس سلسله ی پهلوی ( 1304-1320) و روی کار آمدن رضاشاه را باید سر آغاز فصل جدیدی در عرصه ی آموزش عالی به شمار آورد. این دوره به علّت بروز تحوّلات و دگرگونی های گسترده در ساختار اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، نظامی و فرهنگی ایران و به جهت بهره وری از دستاوردهای تمدنی مغرب زمین نقش و اهمیّت ویژه ای را در تاریخ ایران ایفاء نموده است. در زمینه ی آموزش عالی نیز همگام با سایر دگرگونی ها، اقداماتی صورت پذیرفت....

15 صفحه اول

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 22  شماره 2

صفحات  125- 135

تاریخ انتشار 2017-09-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023